Güneş Tutulması Ne Kadar Sürer? Kozmik Bir Perdenin Ardındaki Felsefi Gerçek Güneş tutulması, gökyüzünün kısa süreli bir unutkanlığı gibidir. Işık ile karanlığın, bilgi ile bilinmezliğin, varlık ile yokluğun birbirine karıştığı o nadir an… Bir filozof için bu olay, yalnızca bir astronomik fenomen değil; varlığın anlamı üzerine bir davettir. Çünkü Güneş tutulması, zamanı ve gerçeği yeniden düşünmemizi sağlar. “Ne kadar sürer?” sorusu, yalnızca fiziksel bir süreyi değil, algının süresini, hatta insan bilincinin sınırlarını da sorgular. Epistemolojik Perspektif: Bilginin Gölgesinde Güneş Güneş tutulması, bilginin karanlıkla sınandığı bir andır. İnsan, gökyüzüne bakar ve birden evrenin düzeni üzerine sahip olduğunu sandığı tüm bilgi çöker.…
8 YorumEtiket: bir
Güncellik ve Aktüalite Nedir? Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak bir köy meydanında oturup, insanların günlük konuşmalarında “bugün”ün anlamını nasıl kurduklarını dinlediğinizi hayal edin. Kimisi için güncellik, modanın son trendine yetişmektir; kimisi için ise atalarının öğrettiği değerleri bugünde yaşatmaktır. Güncellik ve aktüalite, yalnızca zamansal bir “şimdi”ye işaret etmez; aynı zamanda bir toplumsal bilinç ve kültürel kimlik meselesidir. Bu yazı, güncelliği yalnızca modernliğin bir göstergesi olarak değil, insan topluluklarının ritüellerinde, sembollerinde ve aidiyet duygularında nasıl yeniden üretildiğini anlamaya çalışan bir antropoloğun gözünden kaleme alınmıştır. Güncellik: Zamanın Ruhu mu, Kültürün Yansıması mı? “Güncellik” kelimesi, genellikle “çağa uygunluk” ya da “zamana ayak uydurma”…
8 YorumKatolik Ne Demek TDK? – İnançtan Topluma Uzanan Anlam Yolculuğu Fikirleri karşılaştırmayı seven biri olarak itiraf edeyim: “Katolik ne demek?” sorusu, düşündüğünüzden çok daha derin. Çünkü bu sadece bir sözlük tanımına sığacak bir kelime değil; tarih, kültür, toplum ve birey arasındaki çok katmanlı bir anlam dünyasına açılan kapı. Bugün size hem “veriyle düşünen” bir zihinle hem de “duyguyla bakan” bir kalple yaklaşacağım. Bir yanda erkeklerin objektif analizini, diğer yanda kadınların empatik yorumlarını harmanlayarak Katolik kelimesini birlikte çözümleyelim. Kısa cevap: TDK’ye göre “Katolik”, “Hristiyanlığın en yaygın mezhebinden olan kimse” ya da “Katolik mezhebine ait olan” anlamına gelir. Ancak bu kelimenin arkasında…
8 YorumŞavk Ne Demek? Antropolojik Bir Perspektiften İnceleme Giriş: Kültürlerin Çeşitliliğini Merak Eden Bir Antropoloğun Bakışı Dünyanın dört bir yanındaki kültürler, insanlara ait kelimeler ve semboller aracılığıyla kendilerini ifade eder. Her kelime, her ritüel ve her davranış bir anlam taşır; insanlık tarihinin bir parçası olarak toplulukların kimliklerini, değerlerini ve inançlarını şekillendirir. Bir antropolog olarak, farklı kültürel pratiklerin, dilin ve sembollerin derinlemesine incelenmesi, bu çeşitliliği daha iyi anlamamıza yardımcı olur. Bugün, dilimize ait ancak halk arasında sıkça karşılaşılmayan bir terimi, “şavk” kelimesini antropolojik bir açıdan ele alacağız. Peki, “şavk” ne demek? Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından anlamı açıklanan bu kelimenin etimolojik ve…
8 YorumKanatsız Kuşlar Emre Kimdir? Kökeni, Bugünü ve Yarınla Bağ Kuran Kapsamlı Bir Portre Dizilerde bazı karakterler vardır; yalnızca hikâyeyi sürüklemez, izleyenin kalbine “ben de oradaydım” duygusunu yerleştirir. Kanatsız Kuşlar’ın Emre’si de onlardan biri. Bu yazıda, meraklı bir izleyici heyecanıyla ama sağlam kaynaklara yaslanarak Emre’nin kim olduğuna, nasıl bir hikâye taşıdığına ve bu hikâyenin bizde bıraktığı izlere birlikte bakacağız. Emre, 2017–2018 yıllarında atv’de yayınlanan Kanatsız Kuşlar dizisinin genç karakteridir; Nefise’nin ikiz çocuklarından, evin tek erkeği olarak sorumluluk ile savrulma arasında gidip gelir. Karakteri genç oyuncu Emir Özden canlandırır. Dizinin 46 bölüm süren serüveni içinde Emre’nin hataları, kırılmaları ve büyümesi, aile ve…
6 YorumMiyeloid Nedir? Etik, Epistemoloji ve Ontoloji Üzerine Felsefi Bir Deneme Miyeloid kelimesi, biyolojik bir kavram gibi görünse de, felsefi olarak okunduğunda insanın varlık, bilgi ve değerle kurduğu ilişkinin metaforik bir ifadesine dönüşür. Bir filozofun bakışıyla, miyeloid yalnızca kan hücrelerinin kökeniyle değil, insanın kendi özünden doğan dönüşüm potansiyeliyle ilgilidir. Varlığın içinden türeyen bir başka varlık biçimi olarak miyeloid, hem bedenin hem bilincin üretken temelini hatırlatır. Epistemolojik Çerçeve: Miyeloid Bilmenin Bir Yolu mu? Epistemoloji açısından bakıldığında, miyeloid kavramı bilgiye ulaşma biçimimizi sorgulatır. Bedenin kendi içinde sürekli olarak ürettiği, farklılaşan ve özelleşen hücreler; aslında bilginin kendisinin de dinamik, değişen ve özelleşen doğasını yansıtır.…
4 YorumKalpazanlık Suçu Kaç Yıl? | Gerçekler, Vicdan ve İkinci Şanslar Üzerine Bir Hikâye Bir hikâyem var size… Belki bir filmden fırlamış gibi gelecek, belki de yaşadıklarımızın içinden süzülüp gelen bir gerçek. Çünkü bazen bir suçun ardında sadece “niyet” değil, çaresizlik de vardır. Bu yazıda, kalpazanlık suçunu sadece kanunla değil, insan hikâyeleriyle anlatmak istiyorum. — Bir Hikâye Başlıyor: Yusuf ve Elif Soğuk bir İstanbul akşamıydı. Yusuf, parmak uçlarına kadar titreyen bir adamdı. Kâğıt parçalarına şekil veren elleri, aslında hayallerini kurtarmaya çalışıyordu. Yıllarca matbaalarda çalışmış, baskı makinelerinin sesine çocukluktan alışmıştı. Ama o gece bastığı şey, bir broşür ya da davetiye değildi… Bir…
6 YorumGörünür Bölge Ne Demek? Tarihsel Bir Bakış Bir tarihçi olarak geçmişin tozlu yollarında yürürken, sık sık bugünün kavramlarının köklerine inmeyi severim. Çünkü her kelime, her tanım bir dönemin düşünce biçimini ve toplumsal dönüşümünü içinde taşır. “Görünür bölge” kavramı da böyledir. Günümüzde sıklıkla şehir planlamasında, mimaride, coğrafyada ya da sanatta karşımıza çıksa da, aslında tarih boyunca “görünürlük” hep bir iktidar meselesi olmuştur. Antik Dünyadan Modern Şehre: Görünürlüğün Gücü Antik çağda bir kentin en görünür noktası tapınaktı. Tanrılara adanmış yüksek sütunlar, sadece dini değil aynı zamanda politik gücü de simgeliyordu. Roma’da forumlar, Atina’da Akropolis ya da Orta Çağ’da katedraller, her biri “görünür…
8 YorumGİZ Projesi Nedir? Ekonomik Bir Perspektif Giriş: Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Ekonominin temeli, kaynakların sınırlılığı ve bu kaynakların nasıl kullanılacağına dair seçimlerin yapılması üzerine inşa edilir. İnsanlar, topluluklar ve hükümetler sınırlı kaynaklarla karşı karşıyadır ve her seçim, belirli bir faydayı elde ederken başka bir faydanın kaybına yol açar. Bu bağlamda, ekonomik kararlar, toplumsal refahı maksimize etmek için kritik bir öneme sahiptir. Ekonomi perspektifinden bakıldığında, her proje, özellikle büyük ölçekli projeler, belirli kaynakların kullanımını etkiler. GİZ Projesi de bu tür büyük projelerden biridir. Peki, GİZ Projesi nedir ve ekonomik açıdan nasıl değerlendirilmelidir? Bu yazıda, GİZ Projesi’ni piyasa dinamikleri, bireysel kararlar…
8 YorumToplumsal Bir Mercekten “Goat Futbolcu Kim?” Sorusuna Bakmak Bir sosyolog olarak, insan davranışlarını yalnızca bireysel tercihler değil, aynı zamanda onları kuşatan toplumsal yapılar üzerinden anlamaya çalışırım. “Goat futbolcu kim?” sorusu, yüzeyde spor tartışmalarına aitmiş gibi görünür. Ancak derinlemesine bakıldığında, bu soru toplumun değer sistemlerini, cinsiyet rollerini, başarı kavrayışını ve kültürel kimliğini yansıtan bir ayna işlevi görür. GOAT Kavramının Sosyolojik Arka Planı “GOAT” (Greatest of All Time) kavramı, modern toplumların bireysel mükemmellik takıntısını özetleyen bir terimdir. Bu kavram, sadece futbolun değil, genel olarak performans kültürünün ürünüdür. Kapitalist toplumlarda başarı, çoğu zaman bireyin kolektif katkılardan bağımsız bir biçimde yüceltilmesiyle ölçülür. Dolayısıyla “en…
8 Yorum